Yörük Obaları ile Yörük Nüfusu:
Yörükler 63’ü büyük olmak üzere 2000 civarında obaya bölünmüştür. Mevlana Celalettin Rumi’nin 21. ve Osmanlıların 38. kuşaktan torunları bugün aramızda yaşamakta ve 600 yıllık soy kütüklerini bilmektedirler. Günümüzde ise Yörüklerin çoğunluğu dedesinin-nenesinin adını bile bilmemektedir. Nedeni genelde okur yazar olmamaları, maddi durumlarının zayıflığı nedeniyle miras bırakamamaları, ev gibi sabit bir yerde oturmayıp göçebe oluşlarından kültür birikimlerini sonraki kuşaklara ancak sözlü aktarabilmeleridir. Bu da büyük bölümünün unutulmasına veya korunamamasına yol açmıştır. Farklı yerlere iskanlar ve maddi yetersizlik nedeniyle uzun yıllar aileler arası iletişim kurulmaması sonucu akrabalık bağları zayıflamış, kardeş çocukları bile birbirlerini göremediklerinden yabancılaşmışlardır.
Yörük obalarından örnekler: Eskiyörük, Horzum, Keşefli, Menemenci, Sarıkeçili, Tekeli (Ayrıca Türkmen ve Kazaklarında Teke ve Tekeli oymakları var.) gibi. Yörüklerin Türkiye’de bölgesel dağılımı ve 2000 genel nüfus sayımına göre bu bölgelerde yaşayan tahmini yörük sayısı; 9 milyondur. Ayrıca 12 milyon civarında Türkmen bulunmaktadır. Diğer Türki hakların sayısı ise 15 milyon olup, yaklaşık Türkiye nüfusunun yarısı Türk soyludur.
Yörüklerin Bölgelere Göre Dağılımı:
1- Ege Bölgesi : 2.200.000
2- Akdeniz Bölgesi : 3. 000.000
3- Marmara Bölgesi : 1.500.000
4- İç Anadolu Bölgesi : 2.250.000
5- Güneydoğu Anadolu Bölgesi : 40.000
6- Doğu Anadolu Bölgesi : 7.000
7- Karadeniz Bölgesi : 3.000
Toplam: 9.000.000 kişi
Ayrıca Balkanlar, Kıbrıs, Suriye (l.Dünya Savaşı çıktığında "Şam ve Halep düşman işgaline uğramazmış, velilerce korunuyormuş” söylentisine inanan bazı Yörükler ve obaları Suriye’ye göçmüşlerdir.) İran ve Orta Asya’da yaklaşık 5 milyon civarında Yörük-Karluk-Onok-Türkeş-Halaç olduğu sanılmaktadır. Balkanlar ve Anadolu’ya Yörük göçünden sonra Asya’da çok az Yörük kaldı. Bunlar sayıca çok az olduklarından ya Kırgız, Kazak, Özbek, Türkmen ve Uygurlar gibi Türk boylarıyla karışmış ya da bu bölgede azınlık olarak bulunan Altay (60 bin), Dolgan (3 bin), Tuva (207 bin), Şor (17 bin), Hakas (82 bin) Türk boylarından birisiyle aynı koldan olabilir. Bu husus bu Türk boylarının yüz simaları ile şu an konuştukları lehçe, şive, ağız, ses tonları bazı özel kullandıkları kelimelere; (dıkız, yuka, keşik, dolaz, yoğanta, hayta, soyka, zövelmek, çomac, ihicik, meh, cice, karaböcü, canavar, kuytu, bük, koyak, köşşek, keven, cula, yağır, enik, tat, oğlak, cebiç, seyis, davar, erkeç, öveç, şişek, toklu, koç) ve yaşantılarına bakılarak kolayca anlaşılabilir.
d) Yörüklerin İnanç ve Adetleri: (bkz. 61, 98, 116)
Yörükler Müslüman olup, İslam dininin Sünni kolundandır. Tamamı; kendileri gibi Türk olan İmam-ı Azam Ebu Hanife’nin ameli (ibadet, iş) ve İmam-ı Maturidi’nin itikadı (inanç) mezhebini benimsemişlerdir. Her obanın kendi içlerinden okuyan veya ücretli bir hocası olmuş; obaya cuma, hatta vakit namazları kıldırmış, tüm kız ve erkek çocuklara (6) yaşından itibaren imanın, İslam’ın şartını, 32 farzı, gusül yapmayı, namaz kılmayı, orucun, zekatın gerek ve önemini, büyük günahları, namaz dualarını öğretmişlerdir. Biraz daha akıllı ve istekli olanlar Kuran okumasını da öğrenmişlerdir. Kızlar 8-12, erkekler 12-20 yaşından sonra namaz kılmaya, oruç tutmaya başlarlar. Evli kadınlardan namaz kılıp, oruç tutmayan yok gibidir. Kurbanı da erkek maddi durumu iyi olmasa bile kadının nikahına düşer diye genelde eşi adına keser. Erkeklerden de evlendikten sonra oruç tutup namaz kılmayan çok azdır. Namaz kılıp, oruç tutmayanlar dışlanır. Osmanlı ve Cumhuriyetin ilk döneminde deve veya gemiyle hacca gitmişler. Şimdi de çoğunluğu 50-60 yaşlarında iken karı-koca Mekke ve Medine’ye gidip hacı olurlar. İçki içen,kumar oynayan çok azdır.
Yörükler az yemek yiyip, bol yürüdüklerinden şişman ve göbekli değillerdir. Genellikle kumraldırlar. Esmer ve sarışınları da (Sarıkeçililer gibi) vardır. İşlerin çoğunu genelde kadınlar yapar. Çobanlık ise erkeklerin görevidir. Yörük kadınları koyunu, keçiyi kesip, yüzebilir. Silah kullanabilir, eşeğe, deveye binebilirler. Yörüklerde evlenme 18 yaşları civarında yapılır. Genelde yabancıdan kız alıp-vermezler. Yakın akraba evliliği dinen mekruh ve tıbben sakıncalı olmasına ve uygulamada az da olsa özürlü doğumlular (genetik hastalıkların etkisinin artması nedeniyle) görülmesine rağmen yapılmaktadır. Yörüklerin en büyük hobileri kara avcılığıdır (tavşan, keklik, turaç, urkekliği, geyik, dağ keçisi, dağ koyunu avı gibi). Balık avı genelde bilinmez ve yapılmaz. Erkeklerin çoğunluğu ava ve silaha meraklıdır. Kadınlarında altın takı (boğaz altını) merakı vardır. Kadınlar başörtüsü örter, entari/ şalvar giyerler. Erkekler ise şalvar, pantolon, yelek, gömlek, şapka ve takke giyerler. Müzik aleti çalma (kaval, sipsi, def, kabak kemane, cura), halk oyunu oynama geleneği fazla yoktur. Müzik uğraşı yaygın değildir (geçim için yapılmaz). Ayrancı (Karaman) ve EreğJi’deki (Konya) 12 yörük köyün de, profesyonel anlamda müzikle uğraşan sadece 3 kişidir. Müziğe ve halk oyunlarına ilgi duyan, önem veren Yörük obaları; Tekeli, Sarıkeçeli, Karatekeli gibi... Müzisyen Yörükler: Çalgıcı Bahri, Çalgıcı Abdurrahman, Ali Hoca...
